Nie od dziś wiadomo, że pracownicy z Ukrainy stanowią istotną siłę napędową na polskim rynku pracy. Wyraźnie wypełnili luki po Polakach, którzy z kolei wyemigrowali do UK. Szczególnie firmy produkcyjne, budowlane czy montażowe miałyby kłopot bez tej części pracowników. Epidemia koronawirusa skomplikowała sytuację obywateli Ukrainy w Polsce, jak również firm, dla których pracowali.
Sytuacja pracowników z Ukrainy w Polsce
Dane z drugiej połowy zeszłego roku mówią, że 175 tys. obywateli Ukrainy wróciło do ojczyzny z powodu pandemii. Wśród pozostałych osób szacuje się, że ponad 1/5 musiała zmienić branżę, w której pracowała. Jak wiadomo, tarcze kryzysowe oferowane przez rząd niekoniecznie zadbały o osoby, które straciły pracę z powodu epidemii. Tym bardziej dotkliwe jest to dla obywateli z Ukrainy, dla których praca to podstawa legalności pobytu w Polsce. Utrata pracy zrodziła masę wątpliwości co do prawnej sytuacji tych osób, możliwości uzyskania jakichś świadczeń czy warunków przedłużenia ważności pobytu.
Niewątpliwie zwolnienia, które masowo dokonały się w pierwszej połowie zeszłego roku, głównie dotyczyły pracowników zagranicznych. Ta sytuacja samoistnie wywołała lawinę rezygnacji z pracy i powrotu na Ukrainę pracowników, którzy byli niepewni swoich dalszych losów i możliwości przekraczania granicy. Rozwiązaniem tu na pewno było wprowadzenie automatycznego przedłużenia ważności wiz dla pracujących w Polsce pracowników z Ukrainy. Jednak obecnie, mimo że granice są już otwarte i pracownicy z Ukrainy, którzy wcześniej wyjechali, wracają do pracy w Polsce, trafiają na przepisy, które nie są korzystne ani dla nich, ani dla pracodawców. Jak wygląda obecnie sytuacja obywateli Ukrainy po przekroczeniu granicy?
Kwarantanna nie musi być obowiązkowa
Wraz ze zmieniającymi się przepisami pracownicy z Ukrainy nie muszą już poddawać się obowiązkowej kwarantannie po przekroczeniu granicy Polski. Aby spokojnie wrócić do kraju, trzeba spełnić jeden z dwóch warunków: posiadać zaświadczenie, że jest się osobą zaszczepioną lub okazać negatywny wynik testu w kierunku SARS-CoV-2. Trzeba wiedzieć, że test jest ważny tylko przez 48 godzin, licząc od momentu otrzymania wyniku, a w dodatku musi być wykonany przed przekroczeniem granicy. W przypadku niesprostania żadnemu z powyższych warunków pracownik musi poddać się obowiązkowej kwarantannie. Warto również zaznaczyć, że występują kategorie osób, które są zwolnione z kwarantanny, a więcej o nich dowiemy się na stronie Straży Granicznej.
Jeśli chodzi o powrót na Ukrainę, liczyć się z kwarantanną muszą pracownicy, którzy przyjeżdżają z kraju o podwyższonym stopniu ryzyka COVID-19 (kraju z „czerwonej” listy) lub przebywali na jego terytorium w przeciągu 14 dni od momentu przekroczenia ukraińskiej granicy. Polska aktualnie niestety znajduje się na tej liście, jednak nic straconego. Podobnie jak w przypadku Polski podstawą do zakończenia kwarantanny przed upływem 14 dni jest otrzymanie negatywnego wyniku testu w kierunku COVID-19 (metodą łańcuchowej reakcji polimerazy – tzw. test PCR). Osoba, która posiada aktualny test PCR, nie musi stosować się do reżimu samoizolacji.
Z dnia na dzień zmieniają się dane liczby zachorowań w poszczególnych krajach, jak i związane z nimi obostrzenia. Pozytywną wiadomością jest fakt, że ilość problemów związanych z przekraczaniem granic powoli się zmniejsza. Niedawno każdy musiał odbyć obowiązkową kwarantannę, a teraz zastępuje ją negatywny wynik testu. Można spekulować, iż wraz ze wzrostem osób zaszczepionych wrócimy do normalnego funkcjonowania. Sytuacja epidemiologiczna jest na tyle dynamiczna, że warto przyglądać się jej na bieżąco. Najważniejsze informacje dla osób, które muszą lub chcą się przemieszczać między Polską a Ukrainą, można znaleźć na takich stronach rządowych jak: https://www.gov.pl/web/dyplomacja/ukraina, czy https://www.gov.pl/web/koronawirus/informacje-dla-podrozujacych.
Agencje pracy tymczasowej również odczuwają brak pracowników z Ukrainy. Podkreślają, że obowiązkowa kwarantanna mogłaby zostać zastąpiona testami na obecność wirusa. Agencja Atlas Work w dobie pandemii oferuje wsparcie w zakresie wszelkich formalności związanych z zatrudnieniem, zarówno dla obywateli Ukrainy, jak i pracodawców.