Wysokość wynagrodzenia to jeden z najważniejszych elementów ogłoszenia o pracę. W ofertach najczęściej pojawia się kwota brutto. Nie jest to jednak kwota, którą ostatecznie będziemy co miesiąc dostawać na konto. Warto wiedzieć, w jaki sposób przeliczyć kwotę brutto na netto i tym samym wiedzieć, ile wyniesie nas składka chorobowa, zdrowotna czy rentowa oraz ile podatku od pensji będzie co miesiąc odciągane. W jaki sposób wyliczyć kwotę netto wynagrodzenia?
Wynagrodzenie brutto — co się na nie składa?
W internecie znajdziemy wiele kalkulatorów wynagrodzeń, które pozwalają na dokonanie potrzebnych wyliczeń. Jednak ważne jest, by najpierw wiedzieć, co wchodzi w skład wynagrodzenia brutto, czyli płacy całkowitej. Wynagrodzenie brutto to kwota przed odliczeniem składek ZUS i zaliczki na podatek dochodowy. Na kwotę brutto składa się po pierwsze pensja netto, którą pracownik otrzymuje co miesiąc na konto, po drugie będzie to suma składek na ubezpieczenie społeczne.
W ramach tej składki wyszczególnia się składkę emerytalną, rentową, chorobową i wypadkową. Oprócz tego dochodzi jeszcze składka zdrowotna. Procentowe wysokości każdej z tych składek można znaleźć, chociażby na stronie ZUS. Są one co roku aktualizowane, bo i co roku rosną. Kolejną odliczaną kwotą jest zaliczka na podatek dochodowy, ale tu pojawiają się pewne udogodnienia m.in. dla osób młodych dopiero rozpoczynających swoje życie zawodowe, ale nie tylko, bo nowe przepisy z 2022 roku rozszerzyły możliwość skorzystania z PIT 0 również na innych pracowników. Kogo jeszcze dotyczy zwolnienie z podatku dochodowego?
Ile wynosi podatek od wynagrodzenia?
Rok 2022 dla pracowników wiązał się ze zmianą wysokości wynagrodzeń, ponieważ w lipcu pojawiły się nowe rządowe przepisy mające redukować skutki inflacji. W roku bieżącym nadal przepisy te będą obowiązywać, co oznacza, że podatek od wynagrodzenia będzie wynosić 12% w przypadku progu podatkowego nieprzekraczającego 120 tys. zł dochodów. Zarobki wyższe to stawka podatku 32% od zarobionej nadwyżki ponad 120 tys. zł. Cały czas wyjątek stanowią osoby do 26 r.ż., które to zwolnione są opodatkowania i korzystają z zerowego PIT. Oznacza to, że do osiągnięcia 26 r.ż. ich wynagrodzenie netto jest wyższe, niż będzie po przekroczeniu tego wieku.
Zwolnieniu z podatku dochodowego będą też pracownicy, którzy są rodzicami co najmniej 4 dzieci czy emeryci, którzy pomimo uprawnień do pobierania emerytury, rezygnują z niej, decydując się kontynuować życie zawodowe. Powyższe przepisy dotyczące opłacania 12% podatku dochodowego dotyczą nie tylko pracowników na umowie o pracę, ale też zleceniobiorców, emerytów czy przedsiębiorców. Podobnie jest z comiesięcznym obowiązkiem opłacania składek ZUS.
Składki odprowadzane z wynagrodzenia brutto
Niezależnie od tego, czy jest się pracownikiem, czy przedsiębiorcą, co miesiąc zobowiązani jesteśmy do opłacania składek ZUS. W przypadku przedsiębiorców jednak jest inaczej w kwestii opłacania składki chorobowej, która dla pracownika jest obowiązkowa. Dla przedsiębiorcy jest ona dobrowolna i można z niej zrezygnować z taką konsekwencją, że w przypadku choroby i przebywania na L4 ZUS nie wypłaci żadnych pieniędzy za ten okres. Przedsiębiorcy opłacają składki w całości samodzielnie, a w przypadku pracowników płacone są one częściowo przez pracownika, a częściowo przez pracodawcę.
Do składek odliczanych od wynagrodzenia, które wpływają na to, jaką sumę ostatecznie uzyskamy na rękę, czyli netto, zaliczają się: ubezpieczenie emerytalne, ubezpieczenie rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne. Obowiązkowa jest również składka na Fundusz Pracy. Istnieją też składki na Fundusz Emerytur Pomostowych czy Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, które nie dotyczą już wszystkich pracowników i nim podejdzie się do tematu wyliczeń swojego wynagrodzenia, warto zorientować się, czy te składki nas dotyczą. Jak zabrać się do takich wyliczeń wynagrodzenia netto z podanej przez pracodawcę kwoty brutto?
Jak obliczyć wypłatę netto, czyli "na rękę"?
Obliczenie pensji netto to nic innego jak wyliczenie składek ZUS opłacanych za pracownika oraz oszacowywanie wielkości odprowadzanego podatku dochodowego. Na tej podstawie ostatecznie określana jest kwota, którą zatrudniony pracownik otrzymuje na konto. Gdy już wiemy, jaka kwota brutto będzie dotyczyła danego pracownika, należy obliczyć składkę na ubezpieczenie społeczne i odjąć ją od wynagrodzenia brutto. Chodzi tu o odjęcie części finansowanej przez pracownika. Będzie to składka emerytalna w wysokości 9,76%, składka rentowa 1,50% i chorobowa 2,45%. Po odjęciu tych składek z kolei otrzymujemy podstawę do obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne wynoszące od 2022 roku 9% podstawy. Następnie oblicza się podatek od wypłaty, czyli zaliczkę na podatek dochodowy. Po odjęciu z kwoty brutto składek i kosztów uzyskania przychodów (zwykłe wynoszą 250 zł) uzyskuje się kwotę, która jest podstawą do opodatkowania. Uzyskany wynik zaokrągla się, a następnie mnoży przez 12% w przypadku osób znajdujących się w pierwszym progu podatkowym.
Przykłady wyliczenia wynagrodzenia brutto vs netto
W przypadku zwykłych kosztów uzyskania przychodów, pojedynczej ulgi podatkowej i pierwszego progu podatkowego można przyjąć, że przykładowe wyliczenia wyglądają następująco:
- 3490 zł brutto to netto 2 709,48
- 3600 zł brutto to netto 2 783,86
- 4000 zł brutto to netto 3 056,96
- 5000 zł brutto to netto 3 738,19
- 5500 zł brutto to netto 4 078, 81
- 6000 zł brutto to netto 4 420,43
- 7000 zł brutto to netto 5 101,67
Powyższe wyliczenia dotyczą sytuacji, w której pracownik nie podlega zwolnieniu z podatku dochodowego oraz opłaca składkę na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Pracy.
Różnica między kwotą brutto a netto jak widać, jest spora, co u wielu pracowników rodzi myśl, że wolą nie wiedzieć jak dużą kwotę oddają państwu co miesiąc. Jednak warto wiedzieć, jakie ponosimy co miesiąc koszty oraz na poczet czego są one spożytkowywane.